Vajinal histerektomi, rahimin vajinanın içindeki bir kesiden çıkarılmasıdır. Vücut dışında bir kesi olmaz. Bu yöntem en sık rahim sarkması nedeniyle uygulanır, rahim zaten sarkarak vajinanın alt kısımlarına hatta bazen vajinadan dışarı gelmiştir. En az komplikasyon ve en hızlı iyileşme süresi olan bu nedenle en çok tercih edilen yaklaşım olarak kabul edilir. Hastalar genellikle ameliyatın aynı günü eve giderler.

Laparoskopik histerektomide bir laparoskop (ucunda video kamera bulunan ince bir tüp) göbek deliğindeki küçük bir kesiden karına sokulur. Cerrahi aletler diğer birkaç küçük insizyondan sokulur. Rahim vajinanın tepesine yapılan keşiden vücut dışına alınır. Hasta açısından oldukça konforlu bir yöntemdir, hastalar genellikle ameliyatın aynı günü veya ertesi gün taburcu olabilirler. İyileşme süreci, abdominal histerektomiden daha kısa ve daha az ağrılıdır.

Robotik histerektomi robotik bir makine yardımıyla gerçekleştirir. Teknik olarak bir tür laparaskopik ameliyattır denilebilir. Pelvik bölgenin görülebilmesi için karın içine bir laparoskop yerleştirilir. Küçük, ince cerrahi aletler göbek deliğinin etrafındaki üç – beş kesiden sokulur. Robotik kollar ve aletler cerrah tarafından kontrol edilir. İyileşme laparoskopik histerektomiye benzer.

Abdominal histerektomi ise klasik yöntemdir, karnın alt tarafındaki yaklaşık 10 – 12 cm’lik bir kesiden (sezaryen kesisi gibi) ameliyat gerçekleştirilir. Daha sonra kendi eriyebilen gizli dikişlerle kesi kapatılır. Genellikle daha uzun bir hastanede kalış (iki veya üç gün) ve daha uzun bir iyileşme süresi gerektirir.

Rahim alma ameliyatı bir – üç saat arasında sürebilir. Bu süre, seçilecek cerrahi yönteme, rahmin boyutuna, önceki ameliyatlardan kalan yapışıklıklara, rahimle birlikte hangi organların alındığında (tüpler – yumurtalıklar) bağlı olarak değişir. Kapalı ameliyatlarda cerrahi ortamın hazırlanmasının daha uzun sürmesine bağlı olarak ameliyat daha uzun sürer.

İyileşme Süreci

Histerektomi sonrası hastanede geçirdiğiniz süre, ne tür bir ameliyat geçirdiğinize bağlı olarak değişir. Ameliyat sonrası, genel anestezi aldıysanız sersemlik ve bulantı hissedebilirsiniz; bunlar anestezinin yaygın yan etkileridir ve çabuk geçer. Tamamen uyanıp yiyip içebilecek ve idrar yapabilecek duruma gelene kadar birkaç saat boyunca yakın takip gerekir. Bacaklarınızda kan pıhtılaşmasını önlemek için ameliyattan sonra mümkün olan en kısa sürede ayağa kalkarak dolaşmanız istenir. Abdominal histerektomi olduysanız, birkaç gün hastanede yatmanız gerekebilir; vajinal ve laparoskopik histerektomilerde genellikle aynı gün veya ertesi sabah taburcu olabilirsiniz.

Çoğu kadın histerektomiden sonra yaklaşık dört ila altı hafta içinde tamamen iyileşir ve eski hayatına döner. İyileşme süreci, histerektomi tipine ve ameliyatın nasıl yapıldığına bağlıdır. Vajinal ve laparoskopik histerektomiden iyileşme, abdominal histerektomiden iyileşmeden çok daha çabuk olur. Vajinal ve laparoskopik histerektomi sonrası iyileşme yaklaşık iki hafta sürer. Abdominal histerektomi sonrası tamamen iyileşme dört – altı hafta kadar sürebilir.

Rahim alma ameliyatı sonrası dikkat etmeniz gereken bazı şeyler vardır. Birkaç hafta hafif vajinal kanamanız olabilir ancak günlük ped miktarını geçmemelidir. Özellikle kapalı veya vajinal ameliyat sonrası görünür dikişiniz olmaması sizi yanıltmasın, rahim alma büyük bir ameliyattır ve karın içinde pek çok dikiş vardır. Siz ağrı veya başka bir şey hissetmeseniz bile birkaç hafta hafif istirahat edin, fazla ağır kaldırmayın. 40 gün süreyle vajinanın içine tampon, su, temizleyici sokmayın, ilişkiye girmeyin. Bu süreçte her gün ayakta duş alabilirsiniz, yara yerinizi de korkmadan yıkayabilirsiniz. İlk bir iki gün dışında yarayı kapatmanız ya da pansuman yapmanız gerekmez. Genelde eriyebilir dikiş kullanıldığı için dikiş alınması gerekmez.

Bir ay sonra spora dönebilirsiniz. Genelde iki hafta sonunda işe dönebilirsiniz, açık cerrahilerde bu süre üç dört hafta olabilir.

Ameliyattan sonraki dönem

Histerektomiden sonra fiziksel olarak hissedeceğiniz en önemli değişiklik, artık adet görmemeniz olacaktır. Yumurtalıklarınız alınmadıysa hormonal olarak menopoza girmezsiniz, tek fark artık kanama olmamasıdır. Mesela adet dönemleriniz gelince şişkinlik hissedebilir ve menstrüasyon sırasındakine benzer semptomlar yaşayabilirsiniz. Yumurtalıklar kaldığında hormonal etkiler yaşanmaz. Eğer menopoza girmemiş bir kadında ameliyatta yumurtalıklar rahimle birlikte alındıysa, bu duruma cerrahi menopoz denir, aniden menopoz başlar ve menopozda sıklıkla görülen sıcak basması gibi semptomlar yaşanabilir. Bu durumda menopoz semptomlarını hafifletmek için hormon replasman tedavisi gündeme gelebilir.

Yaklaşık dört hafta boyunca kesi yerinde rahatsızlık hissedebilirsiniz, kızarıklık, morluk veya şişlik olduysa dört ila altı hafta içinde tamamen kaybolacaktır. Kesi çevresinde yanma veya kaşıntı hissi normaldir ve uzun sürebilir. Laparoskopik ameliyatlar, abdominal histerektominin aksine daha küçük, daha az görünür yara izlerine neden olur.

Histerektomi sonrası eğer rahim ağzı tamamen alındıysa artık yıllık smear takipleri yaptırmanız gerekmez. Ancak rahim ağzı kanseri vb nedenle ameliyat olduysanız hekiminiz vajinal smeear yapmaya devam etmek isteyebilir. Genellikle hayır ve özellikle rahim ağzı kanseri geliştirme riskiniz düşükse. Kanser nedeniyle histerektomi geçirdiyseniz Pap testi yaptırmaya devam etmelisiniz.

Histerektomi büyük çoğunlukla cinsel hayatı etkilemez. Eğer yumurtalıklar rahimle birlikte alınmışsa, bu menopoz semptomlarını başlatabilir ve bu da cinsel ve vajinal kuruluk gibi belirtiler ortaya çıkarabilir. Kuruluk için su bazlı bir kayganlaştırıcı kullanılabilir. İsteksizlik yaşarsanız bunu hekiminizle paylaşın. Rahmin alınmış olması cinsel hayatta fiziksel bir fark yartmaz, vajinanız alınmıyor ve boyu da kısalmıyor. Bir kadın histerektomiden sonra hala orgazm olabilir ve boşalabilir. Bunun nedeni, basit histerektomiden sonra dış genital organlarının ve alt genital yolu besleyen pelvik sinirlerin hala sağlam olmasıdır. Araştırmalar histerektomiden sonra cinsel zevkin değişmediğini gösteriyor. Sadece çok özel bazı nadir durumlarda, mesela kanser veya rahim sarkması durumlarında, histerektomiden sonra vajinal kanalın şekli değişebilir ve bu, özellikle ilk giriş sırasında ağrıya neden olabilir. Böyle bir durum yaşarsanız hekiminizle paylaşın.