Gebelikte antibiyotik kullanılabilir mi ?
Gebelikte de, gebe olmayan her bireyde olabileceği gibi, antibiyotik kullanımını gerektirebilecek enfeksiyon hastalıkları gelişebilir. Bu hastalıkların kontrol altına alınabilmesi için de antibiyotik kullanımı gerekebilir. Bununla birlikte, gebe bir kadına antibiyotik verilirken, bu ilacın hem anneye hem de bebeğe etki edeceğini düşünerek karar verilmelidir.
Bütün antimikrobiyal ajanlar değişen miktarlarda plasentadan geçer. Bu nedenle, bebeğe zararlı olabilecek bir ilaç kullanılırsa fetusun ilacın istenmeyen etkilere doğrudan doğruya maruz kalabileceği düşünülmelidir. Bir ilacın gebelikte güvenle kullanılması için gebelik kategorisinin en az “B” olması gerekir. Kategori B demek, bu ilaçla yapılan hayvan çalışmalarında fetal risk saptanmamış, ancak gebe kadınlarda yapılan kontrollü araştırmalar yok demektir. Aslında, ilacın geelik kategorisi B bile olsa, gebe kadınlara bu ilacın verilip deney yapılması mümkün olmadığından dikkatle kullanılmalıdır.
Gebelikte antibiyotik ilaçların farmakoninetiği değişkenlik gösterir (ilacın metabolize edilme özellikleri değişir). Annenin kanının sulanması yani plazma hacminin artması sonucu ilacın plazma seviyesi azalır. Ayrıca böbreklere kan akımı ve filtrasyon özelliği de artacağı için ilacın vücuttan atılması da hızlanır. Bu nedenle ilaç aslında yetersiz de kalabilir.
Teratojenite, bir ilacın anne karnındaki bebeğe zarar vermesidir. Bir ilacı gebeye vereceğimizde teratojen olmadığından kesinlikle emin olmamız gerekir. Gebeye vereceğimiz antibiyotik hem teratoje olmamalı, hem de fetus ilaacın verildiği dönemde etkilenmeyecek kadar büyük olmalıdır.
Gebelikte en sık kullandığımız antibiyotik penisilin ve sefalosporin gruplarıdır ve ampirik olarak kullanımları nispeten güvenli kabul edilmektedir.
Gebelikte lokal antibiyotikler, vaginal fitil, idrar yolu antiseptiği, boğaz pastili, deri kremi şeklinde, nispeten güvenli şekillerde kullanılır.
Enfeksiyonunuz olduğunda şpayet antibiyotik kullanımı gerekiyorsa, hekiminiz sizin için etkili olurken bebeğiniz için de en güvenli seçeneği kullanacaktır.