Histerosalfingografi (HSG) nedir?
“Boyalı rahim filmi” olarak da anılan histerosalfingografi (HSG), rahim içinin ve fallop tüplerinin radyoopak bir ilaç enjeksiyonu sonrası röntgeninin çekilmesidir.
HSG ile servikal kanalın genişliği, uterin kavitenin (rahim içi) sınırları, tüplerin açık olup olmadığı gibi bilgiler ediniriz. Bununla birlikte, HSG çekimi sonrasında boyalı ilacın (radyoopak= röntgende görünür) basınçlı verilmesi ile tıkalı tüpler de açılabilmektedir. Böylece HSG tedavi edici bir etki de gösterebilir.
Kimlere HSG çekilir ve kimlere çekilmemelidir?
HSG, tipik olarak çocuk sahibi olmak isteyen ve infertilite nedeni araştırılan, tekrarlayan düşükleri ya da erken doğum hikayesi olan çiftlerde çekilir. Nadiren, tüp bağlanması ameliyatı sonrası tekrar çocuk isteyen ve ikinci bir ameliyatla tüpleri açılan kadınlarda, geçişin sağlanabilmiş olduğundan emin olmak için de çekilebilir.
HSG ile saptanabilen rahim anomalileri arasında rahim iç yüzeyini etkileyen endometriyal polipler, submuköz myomlar ve yapışıklıklar vardır. Ancak HSG rahimin dış yüzeyi hakkında bilgi vermeyeceğinden manyetik rezonans, ultrason ya da tanısal laparoskopinin yerini tutamaz.
Pelvis, rahim ağzı ya da vaginada aktif enfeksiyondan şüphelenilen ya da aktif kanaması olan kadınlara HSG çekilmemelidir. Gebelikte asla HSG çekilmemelidir.
HSG ne zaman ve nasıl çekilir?
HSG, olası bir erken gebelik durumunda risk oluşturmamak için adet siklusunun foliküler fazında çekilir (adetin ilk gününden itibaren 15 gün içinde), bunun için randevunuzu adet gördüğünüzde alın. HSG çekimi için, önce vaginanıza muayene aleti (spekulum) yerleştirilir, rahim ağzı bir aletle tutularak çekilir, rahim ağzına bir kateter yerleştirilir. Bu kateterin (kanülün) içerisinden rahim içerisine radyoopak ilaç verilir ve aynı anda da röntgen filmi çekilir.
HSG çekilmeden önce ya da çekildikten sonra dikkat etmem gerekenler nelerdir?
- İşlemden önce idrarın yapılarak idrar kesesinin boşaltılması gerekir.
- HSG ağrılı bir işlem değildir, sadece radyoopak maddenin verilmesiyle birlikte, bir basınç hissi oluşabilir. Ancak, rahim ağzının tutulmasını ya da bu basınç hissini tolere edemeyen hastalarımızda HSG anestezi altında da çekilebilir. Bunun için son 8 saattir hiçbirşey yeyip içmemiş olmanız gerekir.
- HSG’ye bağlı enfeksiyon gelişmemesi için, antibiyotik profilaksisi önerilir (beş gün günde iki kez 100 mg doksisiklin, gibi).
- Kontrast maddelere karşı alerjiniz varsa hekiminizi bilgilendirmelisiniz.
- HSG çekimi sonrasında hafif ağrınız olabilir, bu nedenle bir ağrıkesici kullanabilirsiniz. Hafif, kahverengi, bazen kanlı akıntınız olabilir.
- Kendinizi iyi hissetmeniz durumunda günlük olağan aktivitelerinize hemen dönebilirsiniz. Ancak enfeksiyon gelişmemesi için 48 saat vaginal tampon kullanmayın ve eşinizle ilişkiye girmeyin.
- Yoğun kanama, ateş ya da gittikçe artan ağrınız olması durumunda hekiminize başvurmalısınız.